“`html

İklim Krizi Yaban Hayatı Nasıl Etkiliyor?

Gezegenimizde yaşanan iklim krizi yalnızca insanları değil, doğal yaşamı da derinden etkiliyor. Hayvanların yaşam alanları ve bağlı bulundukları ekosistemler, iklim değişikliğinin olumsuz etkileri ile karşı karşıya kalmaktadır.

İklim değişikliğinin hayvanlar üzerindeki etkilerini inceleyen Fizyoloji Anabilim Dalı’ndan Dr. Öğr. Üyesi Burcu Çevreli, “Hayvan popülasyonları, iklim değişikliğine farklı şekillerde yanıt veriyor. Bu yanıtlar fenotipik esneklik, genetik değişim (evrim) ve mevsimsel faktörlere dayanıyor. Örnek vermek gerekirse, sivrisinek, sincap, kırlangıç ve drosophila gibi türlerde gerçek genetik değişimler gözlemleniyor. ” sözlerini kullandı.

Çevresel etmenler, beslenme alışkanlıkları ve mevsimsel değişiklikler, dişi hayvanların östrus (kızgınlık) sürelerini, erkek hayvanların ise sperm üretimlerini etkileyerek doğurganlıklara olumsuz etkiler yapıyor. Dr. Çevreli, “Sıcak ya da soğuk stres altında gebe kalma oranları düşüyor.” açıklamasında bulundu.

İklim Değişikliğinin Üreme Üzerindeki Etkileri

İklim değişikliğinin hayvanların doğum oranları üzerinde yarattığı olumsuz etkileri vurgulayan Dr. Çevreli, çeşitli çevresel etmenlerin (sıcaklık, nem, rüzgar vb.) hayvanların üreme yeteneklerini tehdit ettiğini belirtti. “Dış koşulların değişmesi, hayvanlarla çevreleri arasındaki enerji transferini bozarak üremeyi olumsuz etkileyebilir.” dedi.

Hangi Hayvan Türleri Daha Fazla Etkileniyor?

Dr. Çevreli, fotoperiyodik yanıtların değişmesi nedeniyle özellikle böcekler, amfibi, kuşlar ve memeli türlerinin iklim değişikliğinden etkilendiğini ifade etti. “Kış soğuklarının yaz sıcaklıklarından daha fazla etki yarattığı gözlemleniyor. Hızlı iklim değişikliklerine başarılı bir şekilde adapte olabilmek için genetik değişimin önceden başlaması gerekmekte.” şeklinde konuştu.

Üreme Yeteneği Üzerindeki Etkiler

Doğru fizyolojik ve gelişimsel koşulların sağlanması açısından hayvanların mevsimsel değişimlere uyumu önemlidir. Dr. Çevreli, “Deniz, tatlı su ve kara ekosistemlerindeki omurgalılar ve omurgasızlar, önemli yaşam olaylarını fotoperiyodizmi kullanarak tahmin ve uyum sağlıyor.” dedi.

Fenotipik Esneklik: Hayvanların Tepkileri

İklim değişikliği karşısında, hayvanlar bireysel olarak geliştirdikleri tepkilerle mücadele etmekte. Bu duruma fenotipik esneklik adını veren Dr. Çevreli, “Her bireyin belirli bir çevresel değişikliğe uyum sağlama yeteneği vardır. Ancak iklim değişikliği ilerledikçe, bu esneklik sınırlarını aşarak genetik değişim için bir evrim sürecini başlatacaktır.” şeklinde belirtti.

İklim Değişikliğinin Davranışsal Etkileri

Sıcak hava insan ve hayvan davranışını etkileyebilir; bu da hayvanların üreme dönemlerini değiştirebilir. “Bağlamın koşulları, yağmur, beslenme ve diğer çevresel etmenlerden etkilenmektedir. Bazı evcil hayvanların bakım alışkanlıklarının değişimi de iklim değişikliğinden kaynaklanan başka bir sorundur. Özellikle aşırı sıcak havalar, köpeklerin egzersiz yapma fırsatlarını azaltarak obezite sorununu daha da kötüleştirebilir.” diye ekledi Dr. Çevreli.

Ekosistemler ve Hayvanların Rolü

İklim değişikliğinin tehditleri arasında yalnızca insanlar değil, doğal yaşam da yer alıyor. Dr. Çevreli, “Sağlıklı ekosistemler, atmosferdeki karbonu depolar ve bu nedenle doğanın korunması, iklim değişikliğini durdurmak için kritik bir rol oynamaktadır.” dedi.

Evcil Hayvanların Küresel Rolü

Evcil hayvanların toplum ve dünya ekonomisi üzerindeki etkilerini vurgulayan Dr. Çevreli, “Dünya genelinde 2018 yılında 373 milyon kedi ve 471 milyon köpeğin evcil hayvan olarak bakıldığını tahmin ediyoruz. Bununla birlikte, serbest dolaşan köpeklerin sayısı 700 milyon ile 1 milyar ve kedilerin sayısı da 480 milyon civarındadır.” dedi.

Bulaşıcı Hastalıkların Yayılması

İklim değişikliğinin bir diğer olumsuz etkisi, bulaşıcı hastalıkların yayılma hızının artmasıdır. Dr. Çevreli, “Vektör kaynaklı türlerin coğrafi aralıklarının genişlemesi ve iklim değişikliği, daha fazla hayvan ve insan nüfusunun hastalıklara maruz kalmasına neden olmaktadır.” ifadelerini kullandı. Ayrıca, kenelerin ve Lyme hastalığının yaygınlığının arttığına dikkat çekti.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı

“`